نتایج حاصل از یک تحقیق جدید که به تازگی در مجله ی نیچر به چاپ رسیده نشان می دهد که ثبت و بررسی فعالیت مغزی مشترک گروه کوچکی از افراد در هنگام مشاهده ی کلیپ هایی ویدیویی (تبلیغاتی) می تواند میزان علاقه مندی افراد به آن برنامه یا محصول و مورد پسند واقع شدن آن را در گروه های بزرگ تر جمعیتی٬ به درستی پیش بینی نماید! تقریبا ده سال پیش اوری هَسون و تیم تحقیقاتیش در دانشگاه پرینستون در آمریکا با استفاده از یکی از تکنیک های تصویربرداری مغزی (ام آر آی کارکردی: روشی که میزان فعالیت در مناطق مختلف مغز در هنگام انجام یک عمل خاص را نشان می دهد) فعالیت های مغزی پنج نفر را در هنگام مشاهده ی یک کلیپ نیم ساعته از فیلم معروف “خوب٬ بد٬ زشت” اثر سرجیو لئون٬ مورد بررسی قرار دادند و متوجه شدند الگوی فعالیت مغزی این پنج نفر با یکدیگر شباهت چشمگیری داشته و به نظر می رسد که در هنگام مشاهده ی فیلم مناطق مختلفی از مغز آنها بطور همزمان در حال فعالیتی مشترک بوده است. بررسی های بعدی این پژوهشگران نشان داد فیلم های مختلف در بوجود آوردن چنین فعالیت مغزی مشترکی در بیننده هایشان با یکدیگر متفاوتند و اثر یکسانی ندارند؛ مثلا یکی از مطالعاتی که اخیرا هم صورت گرفته نشان می دهد فیلم هایی که بصورت سه بعدی ساخته و نمایش داده می شوند می توانند فعالیت های عصبی مشترک و همزمان بیشتری را در
مغز بیننده هایشان ایجاد کنند
مغز بیننده هایشان ایجاد کنند
این تحقیق جدید توسط دکتر جاچک موچاوسکی در دانشگاه نیویورک و در ادامه ی همین مطالعات اخیر صورت گرفته است. موچاوسکی و همکارانش تصاویری از صحنه های مختلف یک سریال معروف تلویزیونی (مردگان متحرک) را همراه با ده تبلیغ تلویزیونی به ۱۶ نفر نشان دادند و همزمان فعالیت های مغزی آنها را در هنگام مشاهده ی این تصاویر به کمک دستگاه الکتروانسفالوگرام (که امواج مغزی مناطق مختلف را نشان می دهد) ثبت نمودند. آنها همچنین با استفاده از آمار و ارقام رسمی شبکه ی تلویزیونی و شرکت های تبلیغاتی و نیز اطلاعاتی که از طریق شبکه های اجتماعی مختلفی چون فیسبوک و توییتر در دسترس بود و با استفاده از مدل های محاسباتی پیچیده٬ میزان علاقه مندی مخاطبین و بیننده ها را به قسمت ها و بخش های مختلف آن سریال و نیز آن کلیپ های تبلیغاتی مورد بررسی قرار دادند. در نهایت مشخص شد به شکل بسیار جالب توجهی محبوب ترین و پرطرفدارترین قسمت های آن سریال و همینطور تبلیغات تجاری مذکور٬ بیشترین میزان فعالیت مغزی مشترک و همزمان را در بین شرکت کننده های این تحقیق بوجود آورده است! تا قبل از این برخی تحقیقات در همین زمینه و با استفاده از تکنیک های تصویربرداری مغزی نشان داده بود که فعالیت مناطق بخصوصی از مغز (عمدتا در عمق آن مثلا بخشی بنام استریاتم و یا در قشر مغز مثل منطقه جلوپیشانی) با ارزش گذاری افراد از یک محصول و خریدن آن در جمعیت های بزرگ در ارتباط است؛ در این تحقیق نیز با استفاده از یکی ازهمین تکنیک ها (ام آر آی کارکردی) و بررسی میزان فعالیت مغز گروهی دیگر از افراد در هنگام دیدن همان تصاویر٬ افزایش فعالیت در برخی از مناطق قشر مغز دیده شد و از جمله دلایل آن را می توان افزایش پردازش های حسی شنوایی و بینایی در سطوح بالاتر شناختی (در هنگام دیدن و شنیدن تصاویر) و نیز بالا رفتن توجه بینایی و شنوایی فرد٬ همینطور افزایش فعالیت های مرتبط با حافظه و تصویرسازیهای ذهنی (تخیل) و نیز بررسی میزان تضاد و تعارضات فرد با محرک (مثلا یک تبلیغ خاص) و هیجانات مرتبط با آن دانست
یوکیاسو کامیتانی٬ محقق علوم اعصاب در دانشگاه کیوتو در ژاپن در این باره می گوید: “من تا قبل از این و بطور کلی نسبت به ادعاهای مختلفی که از طرف افراد و یا شرکت های مختلف در زمینه کاربرد علوم اعصاب و تحقیقات و یافته های آن در بازاریابی و تجارت مطرح می شده تردیدهایی جدی داشتم اما مشاهده ی نتایج این تحقیق که از روش های پیچیده آماری استفاده کرده و با دقت فراوان طراحی و اجرا شده شاهد محکمی بر این ادعاست که بررسی و سنجش فعالیت های عصبی در مغز انسان می تواند در پیش بینی آنچه توده های مردم می پسندند و دلخواهشان است واقعا مفید واقع بشود” مشاهده ی این واقعیت که فعالیت مغزی مشترک این گروه کوچک شرکت کننده در این تحقیق چقدر با رفتار جمعی (یا بعبارتی خواست و پسند جمعی) گروه های بسیار بزرگتری از افراد در جامعه مرتبط بوده است٬ نشان می دهد که با استفاده از فن آوری های تصویربرداری مغزی می توان در نهایت و در آینده ای نه چندان دور واکنش و نظر و خواست مردم نسبت به مثلا محصول جدید یک شرکت تجاری٬ فیلم یا سریال جدیدی که قرار است به زودی پخش شود و یا حتا شاید کاندیدایی که قرار است در انتخابات بعدی ریاست جمهوری یک کشور شرکت کند را به درستی پیش بینی کرد
با این حال برای این محققین هنوز روشن نیست که چرا بخش های محبوب تر آن سریال تلویزیونی یا ویدیوهای تبلیغاتی منجر به بروز فعالیت مغزی مشترک بیشتری در بین افراد شرکت کننده در این پژوهش شده است اما یک دلیل می تواند این باشد که احتمالا ما محرکی را بیشتر می پسندیم که پاسخی قالبی تر(از پیش تعیین شده تر و پذیرفته تر) را در مغز ما ایجاد کند که در بین سایرین نیز مشترک باشد
No comments:
Post a Comment